Tiroid nodülü tiroid dokusu içindeki tiroid hücrelerinin ayrı bir grup oluşturarak çevre dokudan farklı olarak büyümesidir. Tiroid nodüllerinin birçoğu benign(kanser dışı) olmasına rağmen küçük bir kısmı tiroid kanseri içerebilir. Bu olasılık yüzünden tiroid nodül araştırmasındaki amaç potansiyel tiroid kanserini yakalamak üzerinedir.

Tiroid nodüllerinin çoğu semptom vermez. Genellikle doktorunuz rutin tetkikleriniz sırasında fark eder, ya da boynunuzda bir şişlik olduğu fark edersiniz. Eğer tiroiddeki nodül vücudun ihtiyacından daha fazla tiroid hormonu salgılayan hücrelerden oluşuyorsa hasta hipertiroidi bulgularından şikayet edecektir.Tiroid nodülü olan hastaların bazılarının boyun, çene ya da kulakta ağrı şikayetleri olur. Nodül yeterince büyükse yutma güçlüğü, nefes borusuna yaptığı basıdan dolayı da nefes darlığı ya da boğazda gıcıklanmaya sebep olabilir. Nadiren, ses tellerine giden sinirlere bası yaparsa seste kalınlaşmaya sebep olabilir.

Benign tiroid nodüllerinin sebepleri bilinmemektedir. Hipotiroidizmi olan bir hastanın da aynı zamanda nodülleri olabilir, sıklıkla Hashimoto hastalığı tanısı konduysa(bkz. Hipotiroidizm broşürü). Bazen iyot alımındaki yetersizlik de tiroid bezinde nodül oluşumuna sebep olabilir. Bazı otonom nodüllerde büyümesine sebep olan genetik bozukluklar mevcuttur.

Tiroid nodüllerinin çoğu bulgu vermediğinden dolayı tanı çoğunlukla rutin tetkikler sırasında ya da başka bir hastalık(soğuk algınlığı, grip) nedeniyle tetkik edilirken ortaya çıkar. Tiroid bezinizde şişlik fark edildiği zaman doktorunuz bunun tek başına mı, yoksa daha sık görülen hipertiroidi ya da hipotiroidi gibi bir durumla beraber mi olduğunu saptayacaktır. Doktorunuz tiroid bezinizin tamamen büyüyüp büyümediği, tek nodül ya da birden fazla şişlik veya nodül olup olmadığı açısından muayene eder. Öncelikli olarak yapılacak laboratuar testleri, tiroid dokusunun normal çalışıp çalışmadığını gösterecek olan, kandaki tiroid hormonu(tiroksin,T4) ve tiroid stimülan hormonunu(TSH) içerir. Tiroid nodülü olan çoğu hasta normal tiroid fonksiyon testlerine sahiptir.

Tiroid nodülünün kanserli olup olmadığı tek başına fizik muayene ve kan tetkikleriyle nadiren ortaya konabildiği için çoğunlukla ince iğne aspirasyon biyopsisi ve/veya ultrason gibi ileri tetkikler gerekebilir.

Tiroid nodülünün ince iğne aspirasyon biyopsisi kulağa korkutucu gelebilir fakat kullanılan iğne çok küçüktür ve lokal anestezi kullanılır. Hiçbir özel hazırlık gerekmez(işlemden önce belli bir süre aç kalma gerekliliği gibi), ve hastalar çoğunlukla hiçbir şikayetleri olmadan, işlemden hemen sonra ev ya da işlerine geri dönebilirler. İnce iğne biyopsisinde doktorunuz tiroid hücrelerini almak için çok ince bir iğne kullanır. Tiroid bezinizde muhtemel bir tümör varlığını en iyi şekilde ortaya koymak için doktorunuz rutin bir işlem olarak tiroid bezinizden birkaç adet parça alacaktır. Daha sonra bu hücreler bir patolog tarafından mikroskop altında incelenecektir.

İnce iğne aspirasyon biyopsisi sonucu genellikle aşağıdaki bulgulardan birini içerir:

1 — Nodül benigndir(kanser riski içermeyen). Bu sonuç biyopsilerin %50-%60 'ında saptanır ve genellikle kolloid nodülü içerir. Biyopsi benign geldiğinde bunun kansere dönüşme riski %3’ün de altındadır, hatta ileri bir merkezdeki patologlar tarafından incelendiğinde risk bunun çak daha altına düşer. Genellikle bu nodüllerin alınması gerekmez ama özellikle boyutunda büyüme olursa ileride tekrar biyopsi alınması gerekebilir.

2 — Nodül maligndir(kanser riski taşıyan). Bu sonuç biyopsilerin %5’inde alınır ve sıklıkla tiroid bezinde en sık görülen kanser olan papiller kanser saptanır. Bu nodüllerin hepsi, tercihen uzman bir tiroid cerrahı tarafından, ameliyatla çıkarılmalıdır.

3 — Nodül şüphelidir. Bu sonuç biyopsilerin yaklaşık %10’unda saptanır ve foliküler adenom(kanser riski yoktur) ya da foliküler kanseri içerir. Sıklıkla doktorunuz hangi nodülün çıkarılması gerektiğini saptamak için tiroid sintigrafisi yaptırmak isteyecektir.

4 — Biyopsi tanı koydurucu değildir ya da yetersizdir. Bu sonuç biyosilerin yaklaşık%20’sinde saptanır ve tiroid bezinden tanı için yeterli sayıda hücre alınmadığında saptanır. Bu sonuçla, nodül kistik olduğunda sık karşılaşılır. Doktorunuzun klinik değerlendirmesine göre bu nodüller ameliyatla alınabilir veya yeni bir ince iğne aspirasyon biyopsisiyle değerlendirilebilir.

Tiroid sintigrafisinde, tiroid bezinin görüntülenmesi için çok az miktarda radyoaktif madde, sıklıkla radyoaktif iyot, kullanılır. Kanserli tiroid dokusunun normal tiroid dokusu kadar kolay radyoaktif iyot almamasından dolayı, bu test tiroid bezindeki nodülün kanser içerip içermediğini saptamak için kullanılır. Tiroid sintigrafisi eğer ilk etapta yapılmışsa, tiroid bezinden biyopsi yapılması gereken hastaları saptamakta kullanılır. Sintigrafi çoğunlukla aşağıdaki sonuçları verir:

1 — Nodül soğuktur. Başka bir deyişle, tiroid bezi radyoaktif iyodu normal ölçüde almamaktadır. Bu hastalardan ince iğne biyopsisi yapılması gerekir.

2 — Nodül fonksiyoneldir. Radyoaktif iyot alımı normal hücreleriyle benzerdir. Kanser riski çok az olduğundan biyopsi gerekmez.

3 — Nodül sıcaktır. Radyoaktif iyot alımı normal hücrelerden fazladır. Kanser oluşum riski çok nadirdir ve dolayısıyla sıklıkla biyopsi gerekmez.

Eğer ince iğne aspirasyon biyopsisi daha önce yapılmışsa, şüpheli bir biyopsi sonucunu açıklığa kavuşturmak için sıklıkla sintigrafi yapılır. Bu durumda, soğuk nodül sonucu olan hastaların nodüllerinin alınması gerekmektedir. Sintigrafide fonksiyonel ya da sıcak nodül sonucu olan ve şüpheli biyopsi sonucu olan hastalar takip edilebilir ve acil ameliyat gerektirmez.

Tiroid ultrasonu tiroid bezinin görüntülenmesi için yüksek frekanslı ses dalgaları kullanır. Bu çok duyarlı test nodülün kitlesel ya da kistik olup olmadığını kolaylıkla saptayabilir ve nodülün boyutunu saptayabilir. Tiroid ultrasonu ameliyat edilmeyen tiroid nodüllerinin takibinde ve nodüllerin büyüme-küçülmesini saptamada kullanılabilir. Nodülün ultrasondaki bazı özellikleri tiroid kanserinde, kanser riski olmayan nodüllere nazaran daha fazladır. Dolayısıyla tiroid ultrasonu nodülün kanserli olup olmadığını saptamakta tek başına bile kullanılabilir. Tiroid ultrasonu aynı zamanda, özellikle muayeneyle ele gelmiyorsa, ince iğne aspirasyon biyopsisiyle beraber, nodülün yerini saptamakta kullanılabilir. Son olarak, fizik muayene ile ele gelmeyen ve çok küçük olan nodüllerin tanısında tiroid ultrasonu kullanılabilir. Bu ufak nodüllerin klinik önemi belirsiz olsa da biyopsi doktor tarafından gerekli görüldüyse, ultrason, doğru bir ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılma olanağı sağlar.